Standaardisering procedure gelijkwaardigheden in testfase

31 oktober 2025

VKBN werkt aan een gestandaardiseerde aanpak voor het toepassen van gelijkwaardigheden bij Wkb-projecten. Een pilotversie is beschikbaar gesteld, alleen nog voor leden.

Standaardisering procedure gelijkwaardigheden in testfase

VKBN ziet het als haar taak om richting te geven aan de ontwikkeling van het vak en wil meerwaarde bieden voor kwaliteitsborgers. De vereniging brengt kennis samen, bundelt ervaringen en vertaalt dat naar praktische hulpmiddelen. De standaardisering van gelijkwaardigheden is daar een concreet voorbeeld van.

Pilotfase

De documenten met gelijkwaardigheden zijn alleen nog intern gepubliceerd. VKBN-leden gaan deze gebruiken en geven feedback op de bruikbaarheid. Na de fase van testen en verbeteren, wil de VKBN de documenten algemeen beschikbaar stellen.

Gelijkwaardigheid is een belangrijk thema in de bouw, bijvoorbeeld bij vergunningprocedures. Voorheen was het beoordelen van gelijkwaardigheid een taak van de gemeente als het bevoegd gezag. Sinds de invoering van de Wkb ligt deze taak bij de kwaliteitsborger (behalve bij brandveiligheid en constructie). Sietze Rozema van de Commissie Harmonisatie legt uit: “Gelijkwaardigheden worden op verschillende wijze beoordeeld. VKBN wil met dit project eenduidigheid bevorderen. We ontwikkelen een bestand met algemeen geaccepteerde gelijkwaardigheden, die interpretatieverschillen bij het beoordelen door een kwaliteitsborger kunnen minimaliseren.” Dit project moet bijdragen aan de professionalisering en versterking van de positie van kwaliteitsborgers in Nederland.

Actualiseren van geaccepteerde gelijkwaardigheden

“Er is een groot aantal gelijkwaardigheden breed geaccepteerd onder de oude wetgeving. Bijvoorbeeld door gemeentes, brancheverenigingen en andere partijen die dat destijds beoordeelden. Die gelijkwaardigheden hebben we geactualiseerd en gebaseerd op het Bbl”, licht Rozema toe. “We hebben zo’n vijftien andere bronnen gebruikt; boeken, publicaties van commissies en adviesbureaus met onderbouwingen van gelijkwaardigheid. Bij alle gelijkwaardigheden hebben we de nummers van wetsartikelen aangepast en gecontroleerd of alle termen nog overeenkomen met de huidige terminologie.”

Per gelijkwaardigheid is één document ontwikkeld. Deze begint met de tekst van het actuele wetsartikel, gevolgd door een uitleg van het probleem, de oplossing met een gelijkwaardigheid, de onderbouwing van de gelijkwaardigheid en een verwijzing naar de originele wetteksten of de originele bron.

Rietkappen en mortelschroefpalen

Sommige documenten benoemen juist uitzonderingen: expliciete gevallen waarin geen gelijkwaardigheid bestaat, zoals bij rieten schroefdaken (met betrekking tot brandveiligheid) of mortelschroefpalen. Voor deze onderwerpen zijn aparte documenten opgesteld om te onderbouwen dat er geen gelijkwaardigheid aan de orde is. Ook deze documenten zijn bedoeld om ondersteunend te zijn, bijvoorbeeld in discussies met het bevoegd gezag.

Vertraging door onduidelijkheid voorkomen

“Soms komt pas gedurende het bouwproject aan het licht dat er toch sprake is van gelijkwaardigheid. Als er sprake is van gelijkwaardigheid op het gebied van brand of constructie, valt het project niet meer onder de Wkb.” Het bevoegd gezag beoordeelt de gelijkwaardigheid , waarbij advies kan worden ingewonnen bij de Adviescommissie Praktijktoepassing en Gelijkwaardigheid Bouwvoorschriften (ATGB). Onduidelijkheid over de beoordeling van gelijkwaardigheid en andere Bbl-aspecten leidt regelmatig tot discussies tussen de opdrachtgever, de kwaliteitsborger en de gemeente. “Het vertragen van een project door onduidelijkheid over gelijkwaardigheden is heel vervelend, maar gebeurt vaak. De gestandaardiseerde aanpak van gelijkwaardigheden moet helpen om dit te voorkomen.”

Verdere ontwikkeling

Na deze pilotfase van testen en verbeteren, wil VKBN werken aan bredere bekendheid buiten de vereniging. Dit doet de vereniging bij voorkeur in samenwerking met VNG, het Ministerie, de TloKB en de Vereniging BWT. “Onze ambitie is dat de gedocumenteerde gelijkwaardigheden algemeen geaccepteerd worden, zodat deze in alle bouwprojecten en in alle gemeentes op dezelfde manier worden behandeld en gewaardeerd.”

VKBN heeft hiervoor een ideaalbeeld voor ogen: “We hopen dat in de toekomst een aparte commissie kan worden samengesteld vanuit de verschillende betrokken partijen, die als taak heeft nieuwe gelijkwaardigheden vast te stellen. Daar dragen we graag aan bij”, aldus Sietze. “Uiteindelijk hopen we dat alle verschillende stakeholders, dus kwaliteitsborgers, rijksoverheden, lokale overheden en de TloKB zich met deze uitgangspunten kunnen conformeren. Meer eenduidigheid in de beoordeling van gelijkwaardigheden vermindert discussies. Dat kan bijdragen aan kostenverlaging voor bouwprojecten én verbetering van kwaliteitsborging. Uiteindelijk draagt het allemaal bij aan verbetering van de bouwkwaliteit in Nederland.”

Meer lezen

Gelijkwaardigheid in de bouwregels. Wat is het en hoe werkt het? Waaraan moet een maatregel gelijkwaardig zijn? Wie beslist er over? Lees het in de nieuwe brochure van het Ministerie van VRO.

Deel dit bericht


Terug naar overzicht