7 juli 2025
Aan welke vereisten moeten kwaliteitsborgers voldoen? Hoe kun je hier invulling aan geven? Met die vraag is de Commissie Ontwikkeling aan de slag gegaan. Zij hebben drie middelen ontwikkeld om kwaliteitsborgers te ondersteunen in het voldoen aan de eisen. Anouk Dumans- De Hoog, lid van deze Commissie, geeft uitleg.
Met de inwerkingtreding van de Wkb wordt een grotere verantwoordelijkheid gelegd bij kwaliteitsborgers en andere betrokken professionals. Dit stelsel kan alleen functioneren met goed opgeleide en ervaren mensen. In de wet zijn hierover eisen opgenomen. Vanaf eind 2025 bijvoorbeeld zijn kwaliteitsborgers en hun medewerkers verplicht te voldoen aan de eisen rond permanente educatie. De Commissie Ontwikkeling van de VKBN heeft drie middelen ontwikkeld om kwaliteitsborgers te ondersteunen in het voldoen aan de opleidingseisen. Anouk Dumans- De Hoog, lid van deze Commissie, geeft uitleg.
De eisen voor opleiding, kennis en ervaring van kwaliteitsborgers en andere professionals zijn vastgelegd in artikel 3.51 van de Regeling kwaliteitsborging voor het bouwen. Ze gelden onder gevolgklasse 1 en zijn onderverdeeld naar zes vakgebieden:
Artikel 3.83 van het Besluit bouwwerken leefomgeving verplicht dat deze eisen worden opgenomen in de instrumenten voor kwaliteitsborging. Het Toelatingskader instrument voor kwaliteitsborging bouw van de TloKB bepaalt vervolgens dat uitvoerenden van werkzaamheden in kwaliteitsborging aantoonbaar moeten beschikken over het juiste kennisniveau, opleidingsniveau (minimaal Hbo voor veel onderdelen) en relevante werkervaring, afhankelijk van hun rol binnen het kwaliteitsborgingsproces. En daarnaast moeten zij:
1. Kennisnemen van alle wijzigingen van het Besluit bouwwerken leefomgeving; en
2. Ten minste iedere twee jaar deelnemen aan bijscholing op de zes vakgebieden.
“Maar dat is nog niet het hele verhaal,” vertelt Anouk. “Naast deze wettelijke eisen stellen instrumentaanbieders aanvullende eisen aan kwaliteitsborgers. Dit verschilt per instrument en is niet uniform aan te duiden.”
Kwaliteitsborgers kunnen aan de genoemde eisen voldoen door middel van formele diploma’s of certificaten, maar ook als door ervaring een aantoonbaar gelijkwaardig kennisniveau is verkregen.
Vanaf eind 2025 zijn kwaliteitsborgers en hun medewerkers verplicht te voldoen aan de eisen rond permanente educatie. Deze eisen, vastgelegd in het Toelatingskader instrument voor kwaliteitsborging bouw, zijn als volgt:
VKBN helpt kwaliteitsborgers en andere partijen in het stelsel bij het voldoen aan de genoemde eisen. “Het is voor ons vakgebied belangrijk dat mensen goed opgeleid zijn. Op die manier borgen we de kwaliteit van kwaliteitsborgers. Helaas is er niet één opleiding die een medewerker kan opleiden in alle deskundigheidscriteria van een kwaliteitsborger. Dit gaat per vakgebied,” legt Anouk uit. Om kwaliteitsborgers te ondersteunen, heeft de Commissie Ontwikkeling drie middelen ontwikkeld, die we hieronder toelichten.
VKBN heeft eind 2024 de deskundigheidscriteria per vakgebied vastgesteld in een branchestandaard. Deze criteria definiëren de kennisniveaus die vereist zijn, met een focus op het minimaal vereiste niveau. De branchestandaard is omarmd door de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB).
Deze branchestandaard kan op verschillende manieren worden gebruikt:
De deskundigheidscriteria die instrumentaanbieders in hun instrument moeten verwerken, gaan over opleiding én ervaring. Opleidingsbewijzen zijn relatief gemakkelijk te controleren, voor werkervaring is dit lastiger. VKBN heeft daarom de branchestandaard ingediend bij het Nationaal Kenniscentrum EVC, dat dit begin 2025 heeft erkend als officiële EVC-standaard.
Wkb-professionals kunnen via een EVC-procedure op basis van gelijkwaardigheid aantonen aan de criteria te voldoen. Doel is de kennis en ervaring die iemand heeft opgedaan in andere segmenten van de bouwsector (zoals aannemerij, advisering, werkvoorbereiding, bouw- en woningtoezicht) te kunnen waarderen en inzetbaar te maken.
“Bij krapte op de arbeidsmarkt willen we mensen kunnen aantrekken die deels nieuw zijn voor ons vakgebied. Heeft iemand bijvoorbeeld al een opleiding Hbo Bouwkunde, dan kan hij met een opleiding ‘Kwaliteitsborging’ worden klaargestoomd om de werkzaamheden voor vakgebied ‘Risicobeoordelingen, borgingsplannen en algemene coördinatie bij gevolgklasse 1’, uit te voeren onder begeleiding van een senior. Zo doet hij de benodigde werkervaring op en kan hij – met een EVC - na drie jaar zelfstandig worden aangemeld bij het betreffende instrument.”
Om te zorgen voor een transparant en betrouwbaar systeem waarin de kwaliteit van Wkb-professionals niet ter discussie staat, is een opleidingskader noodzakelijk. Zo’n kader kan dienen als basis voor accreditatie van opleiders en toetsing van kandidaten. Daarnaast kan het een belangrijke rol spelen in de verplichte permanente educatie van Wkb-professionals.
De VKBN werkt aan de invulling van zo’n opleidingskader, waarbij de volgende uitgangspunten worden gehanteerd:
Het opleidingskader helpt Wkb-professionals te duiden welke opleidingen er zijn, wat die bieden en de opleidingstrajecten van verschillende partijen te vergelijken.
Daarnaast kan het opleiders helpen om opleidingen te ontwikkelen die passen bij de behoefte aan kennis en competenties die nu en in de toekomst nodig zijn in de sector. Niet alleen op het gebied van relevante wetgeving, maar ook bijvoorbeeld in duurzaamheid, BIM en de mogelijkheden van AI.
De bouwsector ontwikkelt zich snel. VKBN wil samen bouwen aan een toekomstbestendige sector, die aantrekkelijk blijft om in te werken. Met opgeleide vakmensen en goede kwaliteitsborging die bijdraagt aan betere bouwkwaliteit.
Anouk Dumans- de Hoog houdt zich vanuit de Commissie Ontwikkeling bezig met dit onderwerp. In het dagelijks leven is zij directeur van Envire Opleidingen uit Leiderdorp. Dit bedrijf is lid van de Kamer Interne Kwaliteitsborging van de VKBN.
Foto: Nina Patsey, Refuerzo.
Deel dit bericht
Terug naar overzicht