18 augustus 2025
Recent werd een afstudeeronderzoek gedaan naar de voorlopige werking en resultaten van de Wkb. Hier lees de bevindingen, aanbevelingen en conclusies van de onderzoekers , aangevuld met de visie van de VKBN.
Een recent afstudeeronderzoek van de HAN University of Applied Sciences, getiteld ‘Bouwen op een goed fundament’, geeft inzicht in de prille werking en resultaten van de Wkb. De auteurs concluderen dat het stelsel nog in een transitiefase verkeert, waarbij partijen zoekende zijn naar hun rol en verantwoordelijkheden. Toch stellen zij ook vast dat eerste tekenen van verbeterde bouwkwaliteit zichtbaar zijn.
Ilse van der Meer en Corné Noorderijk onderzochten de werking en resultaten van de Wkb. Hun centrale hoofdvraag: Welke resultaten zijn zichtbaar over het functioneren van het Wkb-stelsel, sinds de invoering hiervan? Het onderzoek werd onafhankelijk uitgevoerd door middel van literatuuronderzoek en 30 interviews met diverse stakeholders, waaronder aannemers, gemeenten, kwaliteitsborgers, instrumentaanbieders, de Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB) en het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). Ook VKBN-directeur Bob Gieskens werd geïnterviewd.
Aanleiding voor het onderzoek waren signalen uit de bouwsector over knelpunten in de uitvoering van de wet, zoals onduidelijkheid over rollen en verantwoordelijkheden, toegenomen administratieve lasten en veranderende samenwerking tussen partijen. Het doel was om inzicht te krijgen in de huidige werking van het stelsel en mogelijke tekortkomingen te signaleren.
Het onderzoek toont aan dat de Wkb-implementatie leidt tot een groter bewustzijn van bouwkwaliteit en wettelijke eisen. Marktpartijen signaleren dat meer gebreken worden opgelost, wat duidt op een eerste verbetering van de bouwkwaliteit. De implementatie van het Wkb-stelsel heeft ook geleid tot meer structuur dankzij erkende instrumenten, in tegenstelling tot de voorheen gefragmenteerde gemeentelijke werkwijzen.
Echter, het stelsel is nog in een overgangsfase en de meningen over het nut en de noodzaak van de Wkb blijven verdeeld. Meerdere partijen zien de meerwaarde in. De onderzoekers constateren echter ook dat sommige gemeenten de wet als onnodig ervaren. De knelpunten die uit de gesprekken naar voren kwamen, worden in het rapport uitgebreid besproken. De onderzoekers noemen onder andere de discussie over leges en kosten en de zorgen die enkele partijen hebben over onafhankelijkheid en integriteit. Ook kennisgebrek in de markt, het toezicht van de TloKB, communicatie en uniformiteit worden besproken.
Om het Wkb-stelsel tot een daadwerkelijk succes te maken, formuleren de onderzoekers enkele verbeterpunten:
Het onderzoek concludeert dat het Wkb-stelsel gebouwd moet zijn op de pijlers onafhankelijkheid, integriteit en kwaliteit. Dit “is essentieel om tot geloofwaardige en objectieve kwaliteitsborging te komen. Zonder dit fundament verliest de Wkb haar kracht." De onderzoekers benadrukken bovendien de noodzaak van blijvende monitoring en bijsturing, het vergroten van uniformiteit in werkwijzen en een “eenduidige mindset” bij alle betrokkenen.
De Wkb "verdient een eerlijke kans", maar het succes hangt af van gezamenlijke en doelgerichte verbetering, aldus de auteurs. Alleen dan kan de wet uitgroeien tot een effectief en breed gedragen systeem dat de Nederlandse bouwsector toekomstbestendig maakt en de bouwconsument de beloofde bescherming biedt. De onderzoekers benadrukken: “Het is belangrijk dat de overheid haar ogen en oren geopend houdt voor het zien en horen van signalen uit alle hoeken van het werkveld om een totaalplaatje van de situatie te krijgen.”
VKBN complimenteert de auteurs met hun goede, kritische en opbouwende onderzoeksrapport. Wij herkennen veel van de genoemde knelpunten. Deze worden ook in de Monitoringsrapportage over 2024 van Arcadis grotendeels benoemd, net als bij ons eigen meldpunt. We onderschrijven de hoofdlijnen van de genoemde aanbevelingen en sluiten ons aan bij de hierboven genoemde conclusie.
Bovendien dragen we hier actief aan bij, in samenwerking met de andere stakeholders. We werken aan meer uniformiteit door het ontwikkelen van tools zoals controleprotocollen en een gestandaardiseerde aanpak voor het toepassen van gelijkwaardigheden. We delen kennis met de verschillende marktpartijen en voeren gesprekken met de TloKB, de VNG en het Ministerie om gezamenlijk tot verbetering te komen. Alleen samen kunnen we de bouwkwaliteit in Nederland verbeteren.
Lees hier het onderzoeksrapport 'Bouwen op een goed fundament'.
Deel dit bericht
Terug naar overzicht