8 oktober 2025
Stel je voor: een opdrachtgever vraagt een kwaliteitsborger om de constructieve veiligheid van een gebouw te toetsen volgens ‘norm X’. Het is al jaren gebruikelijk om deze norm toe te passen voor ontwerp en bouw. Het probleem? Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) wijst ‘norm Y’ aan...
Die norm is strenger, waardoor het gebouw steviger en dus ook duurder moet worden gebouwd. De kwaliteitsborger weigert. Terecht, want de wet laat geen ruimte voor norm X.
Het gevolg: de opdrachtgever dreigt naar een andere kwaliteitsborger te gaan die wel bereid is de soepele norm te accepteren. De eerste borger verliest niet alleen de opdracht, maar wellicht ook een belangrijke opdrachtgever voor de toekomst. En bovenal: hij ziet de markt verschuiven richting een ongelijk speelveld, waar ‘cowboys’ de toon zetten.
Theorie? Zeker niet. Die spanning tussen praktijk en regelgeving speelt bijvoorbeeld in de kassenbouw. Daarover kreeg VKBN een recente casus aangeleverd. Het Bbl wijst daar de Eurocodes (NEN-EN 1990/1991) aan voor de bepaling van de constructieve veiligheid. In de praktijk wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de NEN-EN 13031 en NEN 3859, die beide niet in het Bbl zijn aangewezen. Dit kan alleen onder strikte voorwaarden.
De Wkb is ingevoerd om de bouwkwaliteit in Nederland te verbeteren. Niet om sluiproutes te creëren. Als kwaliteitsborger sta je soms voor de keuze: kies je voor de makkelijke weg om de opdracht te behouden? Of hou je je rug recht, met mogelijke commerciële gevolgen?
Aan aannemers en andere opdrachtgevers: vraag niet om aanbiedingen waarbij een kwaliteitsborger onder het wettelijk niveau moet werken. Breng kwaliteitsborgers niet in deze situatie. Je haalt er misschien tijdelijk voordeel uit, maar je zet bewust de kwaliteit van het bouwwerk op het spel. En de reputatie van de bouwsector.
Aan kwaliteitsborgers: doe geen aanbiedingen onder het minimale niveau. En als je eenmaal aan het werk bent, accepteer dan geen eisen of afspraken die indruisen tegen de wet of tegen de voorschriften van je instrumentaanbieder.
Want laten we eerlijk zijn: als we ons niet aan de regels houden, lopen we risico’s die niemand wil dragen. Denk aan de instorting van een groot kassencomplex afgelopen juni – de oorzaak is nog onbekend, maar het laat zien hoe kwetsbaar constructies zijn. Als we gemakzucht boven zorgvuldigheid zetten, kunnen we onbedoeld bijdragen aan de volgende calamiteit.
Denk aan het algemene belang van de bouwsector. Spreek elkaar aan op het volgen van de richtlijnen. Een gelijk speelveld is in ieders belang; voor de sector en voor de veiligheid. Het is belangrijk dat gebouweigenaren en overheden vertrouwen hebben in ons werk. Alleen dan kan het stelsel werken zoals bedoeld. Daarom is onze boodschap helder: houd je rug recht!
Het Bbl schrijft voor dat de constructieve veiligheid van bouwwerken wordt aangetoond aan de hand van de Eurocodes, waaronder NEN-EN 1990 en NEN-EN 1991. Welke edities precies gelden, is vastgelegd in de Omgevingsregeling; Bijlage II bepaalt welke versie juridisch van kracht is.
De kassenbouwnormen NEN-EN 13031 en NEN 3859 kennen een lange geschiedenis. De eerste versie verscheen in 1978, na schades door storm en sneeuwval. Sindsdien heeft de norm meerdere herzieningen ondergaan. NEN 3859 is sinds 2020 ingetrokken.
EN 13031 sluit aan op de Eurocodes en is bedoeld om te gebruiken in combinatie met die Eurocodes. In bepaalde specifiek omschreven situaties kan dat leiden tot lagere toegestane ontwerpwaarden voor de sneeuw- en windbelasting, maar alleen onder strikte voorwaarden.
Voor de kwaliteitsborger betekent dit: er zal moeten worden getoetst met de in het Bbl aangewezen normen – de Eurocodes – als basis. Wanneer uit de ontwerpdocumenten blijkt dat EN 13031 is toegepast, zonder dat aantoonbaar is dat de kas fysiek en operationeel voldoet aan de gestelde randvoorwaarden in EN 13031 en de bijbehorende nationale bijlagen, kan het ontwerp niet worden goedgekeurd.
Deel dit bericht
Terug naar overzicht