Grijs

Deze column verschijnt ongeveer een maand nadat de discussie op LinkedIn intenser werd. Ik noem ‘de slager die zijn eigen vlees keurt’ en ‘gerechtvaardigd vertrouwen’. Ik denk dat veel van u begrijpen waarover ik het heb.

We zijn bijna twee jaar onderweg met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). We staan voor uitdagingen. Verwachtingen en praktijk komen niet altijd overeen. Er wordt gemopperd op kwaliteitsborgers, instrumenten, instrumentaanbieders en Toelatingsorganisatie (Tlokb).

Er wordt bijvoorbeeld gemopperd op kwaliteitsborgers die aannemers keuringen laten doen over hun eigen werk. De slager die zijn eigen vlees keurt. Er wordt gemopperd op instrumenten die het mogelijk maken dat kwaliteitsborgers dingen goedkeuren op basis van gerechtvaardigd vertrouwen, zonder dat ze het zelf hebben gezien. En er wordt gemopperd op de Tlokb die wel oog heeft voor vermeende afwijkingen op bouwwerkniveau, maar die niet optreedt wanneer een kwaliteitsborger er systematisch een potje van lijkt te maken.

Ik keur mijn eigen vlees

Ik ben kwaliteitsborger en een slager die zijn eigen vlees keurt. Ik trek lessen uit projecten en kijk kritisch naar onze prestaties als bedrijf en als branche. En eerlijk is eerlijk, ik mopper ook wel eens. Maar ik ben vooral trots op wat ‘wij’ neerzetten. Daarbij hebben we nog steeds een hoop te leren en nog meer te bewijzen.

Dat leren begint bij het besef dat dit een nieuw vakgebied is. Waar de ene kwaliteitsborger vasthoudt aan een vast aantal bouwbezoeken per type bouwwerk, kiest een ander voor een risicogestuurde aanpak op bouwwerkniveau. Er zijn zelfs collega’s die menen dat je zonder bouwbezoek kunt borgen, zolang de aannemer zijn eigen vlees maar keurt. Instrumentaanbieders zijn ook zoekende. Want hoe hou je het systeem hanteerbaar én kan je in gerechtvaardigd vertrouwen een verklaring laten afgeven door de gebruikers van jouw instrument. En ook de Tlokb is zoekende, want hoe zie je goed toe op naleving van de wet?

Discussie wordt ook gevoerd op sociale media. Een ongelukkige uitspraak of een twijfelachtige beslissing trekt nou eenmaal meer aandacht dan een goed lopend proces. Kritiek is welkom maar laten we dat wel in de juiste context plaatsen.

Naast leren moeten we vooral bewijzen wat we waard zijn. Wij leggen de vinger op de zere plek. Daar waar ontwerpers of aannemers eerder niet bij stilstonden of op werden aangesproken. Door op die punten de kwaliteit goed te borgen, stijgt de kwaliteit van een gebouw. Daarmee stijgen woongenot en veiligheid van bewoners en dalen gezondheidsrisico’s. Dát is het doel van de wet. Dát is de waarde die wij toevoegen en dat wordt vaak vergeten in de discussie.

Het punt is: we zijn er nog niet. Het systeem is niet perfect. Maar dat is geen reden om het hele stelsel weg te zetten als waardeloos. Laten we vooral ook niet doen alsof alles voor de Wkb rozengeur en maneschijn was. Ik denk dat we allemaal weten dat dat niet zo is. Het verschil is dat we met de Wkb vaker dichter bij naleving van het Bbl komen en dat beter inzichtelijk is waar de schoen wringt. Van een zes naar een acht in twee jaar tijd? Onmogelijk. Maar we zijn wel onderweg.

De discussie online wordt gevoerd in uitersten: goed of fout, zwart of wit. Daar tussenin ligt de ruimte om de Wkb verder te ontwikkelen. “Ze praten over zwart en wit, maar wijsheid is vaak grijs… Alsof we zijn vergeten dat het midden nog bestaat.” Stef Bos, Het Midden II.

Jacco van der Weel
Coördinator kwaliteitsborging gBOU.

Deel dit bericht

Terug naar overzicht